سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
به مجموعهای از تجهیزات الکترونیکی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر میگویند که علاوه بر اعلام حریق میتواند محل دقیق حریق را هم مشخص کند. تمام عناصری که در این سیستمها استفاده شده است (آژیرها، شستیها، آشکار سازیها) از طریق یک آدرس یا یک کد مشخص شدهاند. سیستم اعلام حریق آدرس پذیر این توانایی را دارد که با شناسایی آدرس المانها محل دقیق آتش را نشان دهد و سپس آژیرها را به صدا در بیاورد.
سیم کشی این سیستمها معمولا به صورت حلقوی یا همان loop است و نسبت به سیستمهای متعارف از مشخصات فنی و قابلیتها بالاتری برخوردار هستند. برای مثال میتوان گفت که سرعت تشخیص حریق در آنها به نسبت بالاتر است و در عین حال نگهداری آن راحتتر است. این سیستم این امکان را برای شما فراهم میکند که روی ورودیها و خروجیها کاملا نظارت داشته باشید. در واقع استفاده از سیستمهای اعلام حریق برای مکانها و فضاهای بزرگ استفاده میشود.
برای مثال برای برجها، مراکز خرید، ساختمانهای چند طبقه و… گزینههای بسیار مناسبی است. در حالت کلی سیستمهای آدرس پذیر گزینههای مناسبتری نسبت به سیستمهای متعارف هستند چرا که سرعت تشخیص بالاتری دارند و در نهایت آسیبها و تلفات کمتری هم از آنها دیده شده است.
حتی هزینه استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس پذیر کمتر است و حتی به راحتی نصب میشود و زمانی زیادی هم برای نصب آن احتیاج نیست. این سیستمها از قابلیت اطمینان بیشتری هم برخوردار هستند چرا که احتمال قطع ارتباطات در آنها بسیار کمتر است.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر در دسته سیستمهای اعلام حریق اتوماتیک قرار دارد. این سیستمها رفتار هوشمندانهای در کشف حریق دارند. منظور از رفتار هوشمندانه این است که سیستمهای مذکور پس از تشخیص آتش سوزی و اطلاع رسانی به افراد، آژیرهای خطر را به صدا درمیآورند، با نزدیکترین مرکز آتشنشانی تماس برقرار میکنند، تابلوهای خروج اضطراری را روشن مینمایند، قفل درهایی را که لازم است در حین حریق گشوده باشند باز میکنند یا درهایی را که بایستی بسته باشند قفل مینمایند و سیستم اطفای حریق را فعال میکنند.
همانطور که از نام سیستم اعلام حریق آدرس پذیر برمیآید، این سیستمها قابلیت آدرسدهی به اجزای تشکیل دهنده خود دارند. اصلیترین جزء هر سیستم که به منزله فرمانده سیستم میباشد، تابلوی کنترل آن است و هر دستگاهی که به تابلوی کنترل سیستم متصل است، یک کد منحصر به فرد دارد که نشاندهنده آدرس و محل آن دستگاه است. در هنگام بروز حادثه آتش سوزی، تابلوی کنترل با استفاده از آدرس دستگاههایش به آتشنشانها کمک میکند تا محل حریق را شناسایی کنند و حتی نشان میدهد که کدام دستگاه سیستم دچار حریق شدهاست. این ویژگی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر منجر به کاهش زمان جستوجو برای مکانیابی آتش سوزی، نجات جان افراد محبوس در فضای حادثه و کاهش تلفات مالی گردیدهاست.
سیستم اعلام حریق هوشمند سیستمی متشکل از اجزای مختلف است که برای هشدار دهی سمعی و بصری آتش، دود و یا وجود مونوکسید کربن به کار میرود. این سیستم اعلام حریق دارای دو دسته مشهور سیستم متعارف و سیستم اعلام حریق یک مرحلهای است. سیستم متعارف محل دقیق فعالسازی را مشخص نمیکند. در سیستم اعلام حریق یک مرحلهای زمانی که سنسور فعال شود، تمامی ساختمان در یک مرحله مطلع میشوند، اما در سیستم اعلام حریق دو مرحلهای در مرحله اول، به افرادی که مجاز به عملیات هستند اطلاع داده میشود و سپس اقدامات انجام شده و به اطلاع سایر افراد خواهد رسید.
این سیستم برای جلوگیری از هراس در ساختمانهای بزرگ طراحی شده است. سیستم اعلام حریق هوشمند هزینه نگهداری و تعمیرات کمی دارد و امکان تنظیم حساسیت هر یک از اجزا آشکار کننده حریق وجود دارد. این سیستمها دارای واکنش سریع هستند و امکان نظارت مداوم دارند. خوشبختانه در این سیستمها خطای انسانی کاهش یافته و صدمات ناشی از آن از بین رفته است.
در زمان وقوع حریق در خانه هوشمند، سیستم اعلام حریق هوشمند سیگنالی از آشکار کننده دود، گرما یا مونوکسید کربن را دریافت میکند و به پنل میفرستد. پنل پس از دریافت سیگنال و با توجه به تنظیمات خروجی خاص را فعال میکند. اگر تنظیماتی مانند تماس با آتشنشانی فعال شده باشد در وهله اول به صورت خودکار با آتشنشانی تماس میگیرد و آدرس منزل را اعلام مینماید. سپس شیر اصلی ورودی گاز را قطع میکند و در نهایت از طریق سیستم اطلاعرسانی به کاربران اطلاع میدهد که خانه در کدام بخش دچار حریق شده است. کاربر میتواند از طریق گوشی هوشمند آبپاشها و سیستم اطفاء حریق را کنترل نماید. مهمترین تفاوت سیستم اعلام حریق هوشمند با سایر سیستمها سطح حفاظتی است. در سیستم اعلام حریق هوشمند سطح حفاظتی بسیار بالا است و حتی اگر ساختمان خالی باشد یا افرادی با توانایی جسمی پایین در خانه زندگی کنند، به گونهای عمل میکند که خانه آسیب نبیند و حریق به خوبی مهار شود و به افراد آسیبی وارد نشود.
سیستم اعلام حریق آدرسپذیر ویژگیهای مفید و ارزندهای دارد که به برخی از این ویژگیها در ادامه اشاره میکنیم:
- تشخیص سریع محل آتش سوزی.
- برخی از عملیاتهای مربوط به اطفای حریق توسط کاربر در این سیستمها قابل برنامهریزی است.
- کاهش هشدارهای اشتباه مشابه با آتش سوزی.
- قابلیت اطمینان بالا.
- پایین بودن هزینه سیمکشی نسبت به سایر سیستمهای اعلام حریق.
- امکان پایش و نظارت بر کل سیستم اعلام حریق.
باتوجه به مطالب مذکور، وجود یک سیستم اعلام حریق در تمامی ساختمانها اعم از مسکونی، تجاری، صنعتی و دانشگاهی الزامی است، چرا که منجر به کاهش تلفات در حوادث آتش سوزی میگردد.
اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق در خانه هوشمند
مهمترین بخش از یک سیستم اعلام حریق آدرس پذیر ، کنترل چنل یا مرکز کنترل آن می باشد. سایز تجهیزات مربوط به سیستم به وسیله مدار شعاعی به مرکز کنترل متصل می شوند. علاوه بر این دتکتور ها که در مناطق مختلف یک ساختمان قرار گرفته اند از طریق مدارها به این مرکز وصل می شوند.
هر کنترل پنل تعداد زون های موجود در یک ساختمان را نشان می دهد و می تواند تعداد محدودی از این زون ها را داشته باشد. همچنین بایستی حداقل دارای دو مدار باشد تا بتواند به دیگر تجهیزات اعلام حریق به صورت شعاعی یا شاخه وصل شود. این مرکز به وسیله مدار الکترونیکی، پس از آن که آتش را تشخیص داد، چراغ و آژیرهای اعلام حریق را به کار می اندازد.
سیستم های کنترل ایمنی با سرعت و قابلیت پردازش هوشمند بالا مناسب برای فضاهای کوچک و متوسط می باشد. این سیستم ها دارای یک طراحی مدرن است که با هر دکور و فضایی هماهنگ می شود. نوع مواد خاص به کار رفته درب های پلاستیکی امکان رنگ آمیزی و تطبیق با رنگ محیط را فراهم می کند.
نمایشگر گرافیکی سازگار با EN54 یک وجه متمایز منحصر بفرد را ارائه می دهد. امکانات برنامه ریزی از قبیل شماره گیر Jog Dial جهت آدرس دهی آسان تر، ماژول های قابل افزایش و اتصالات USB و Ethernet، امکان سریع پیکربندی این سیستم ها ارائه می دهد.
یکی دیگر از تجهیزات تشکیل دهنده اعلام حریق آدرس پذیر شاسی می باشد. زمانی که فردی متوجه آتش سوزی در یک مکان می شود، می تواند با فشردن شاسی، آژیر یا زنگ های هشدار را در آن مکان به صدا در بیاورد. پس از فشردن شاسی سیستم اعلام حریق تحریک شده و به سمت مرکز کنترل ارسال می شود.
- از اين واحد به منظور اعلام حريق توسط افراد به صورت دستي مورد استفاده قرار مي گيرد.
- دارای ایزولاتور به منظور جلوگیری از خارج شدن شستی ازسیستم بهنگام هر گونه قطعی و یا اتصال کوتاه.
- آدرس دهی بصورت کد های نرم افزاری Soft addressing
- دارای میکرو پروسسور و کنترل توسط مایکرو کامپیوتر
- امکان استفاده از شستی در شرایط سخت الکتریکی و سازگاری با شرایط مغناطیسی(EMC)
- دارای شیشه نشکن Resettable و چراغ مخصوص عملکرد شستی
- داراي قابليت استفاده در مناطق مشخص صنعتي با درجه حساسيت و ايمني بالا.
- قابليت نصب به صورت توكار و يا روكار.
انواع مختلف این دستگاهها شامل دتکتور دودی، دتکتور حرارتی یا ترکیبی از این دو میباشد. در دتکتور های دودی محفظهای تعبیه شدهاست که در صورت پرشدن محفظه، پیام اعلام آتش سوزی به تابلوی کنترل ارسال میگردد. دتکتور های حرارتی دارای یک مقاومت حرارتی هستند که هنگام احساس حرارت، پیام اعلام حریق را به کنترل پنل ارسال مینمایند. این نوع دتکتور حساسیت کمتری نسبت به آشکارسازهای دودی دارند؛ زیرا حرارت بایستی به میزانی باشد تا مقاومت دتکتور تغییر نماید اما دتکتور های دودی بلافاصله پس از ایجاد دود و غبار واکنش نشان میدهند.
مشخصات دتکتور
- دارای نمایشگر ۷Segment
- رنج کامل دتکتورهای دودی، حرارتی و ترکیبی (دودی+حرارتی)
- تنظیم اتوماتیک و عیب یابی روزانه
- تست و تنظیم دینامیکی حساسیت بصورت تطبیقی
- چک کردن عملکرد دتکتورها توسط LED روی دتکتور
- امکان تست حساسیت دتکتورها بوسیله آهنربا
- قابلیت تعویض چمبر اپتیک داخل دتکتور
- مصونیت بالا در برابر آلارم کاذب
- حساسیت متغیر با الگوریتم جبران سازی خودکار
- ولتاژ عملکرد ۲۴-۱۲ ولت
- آدرس دهی آسان
- قابلیت تست از راه دور
دستگاههای اعلام حریق شامل آژیر، زنگ و چراغهای نشانگر میباشند. آژیرها به گونهای نصب میشوند که صدایشان در تمامی نقاط ساختمان به گوش برسد. برخی از انواع آژیرها یک چراغ فلاشر هم به همراه دارند تا در مکانهایی مانند کارخانه که صدای ماشینآلات بلند است و احتمال نشنیدن صدای آژیر وجود دارد، چراغ پیام اعلام حریق را به افراد اعلام کند. زنگ هم یکی دیگر از انواع دستگاههای اعلام حریق است که در صورت بروز حادثه به صدا درمیآید. چراغهای نشانگر همانند چراغ فلاشر مذکور عمل مینمایند.
آژیر اعلام حریق در زمان بروز حریق و پس از فرمان دادن دتکتورها به کنترل پنل فعال می گردند.
این دستگاه های هشدار، در لابی ها و محوطه داخلی ساختمان ها نصب می گردند.
مکانیزم تشخیص آتش در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
بطور کلی براي تشخيص حريق از اثرات سه گانه آن يعني دود و حرارت و شعله استفاده مي شود.
درسيستمهاي متعارف مکاني را که از نظر حريق مي خواهيم حفاظت کنيم به مناطق مشخص تقسيم ميکنيم تا در صورت بروزحريق بتوان محل حريق را سريعتر تشخيص داد . به هر کدام از اين مناطق يک زون ( Zone) میگوییم.
اين عمل در سيستم هاي آدرس پذیر نيز انجام مي پذيرد ولي مزيتي که اين سيستم ها نسبت به سيستم هاي عادي دارند اين است که اين سيستم ها داراي اجزاي قابل آدرس دهي هستند و علاوه براينکه مي توان زوني را که در آن حريق اتفاق افتاده است تشخيص داد بلکه مي توان دقيقا عنصري را که حريق را تشخيص داده معين کرد و محل دقيق حريق را مشخص نمود و خبردهنده هايي را که مربوط به آن محل مي باشد فعال نمود.
مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- بهره گيري از پروتکل ديجيتال X LINE به منظور سرعت و اطمينان بالا و عدم نويزپذيري سيستم.
- قابليت Redundancy نرمافزاري و سخت افزاري به این ترتیب که از کار افتادن هر یک از اجزای سخت افزاری اعم از سنسورها، دتکتورها، پنل ها و پردازنده ها هیچ آسیبی به عملکرد کلی سیستم نمیزند.
- سرعت بالا در کشف حريق و کاهش حريق ها و خطاهاي کاذب.
- استفاده از تکنولوژي Fast Logic.
- بهره گيري از آخرين استانداردها و تائيدهاي معتبر جهاني.
- بهره برداري آسان و صرفه جويي در هزينه هاي سرويس ونگهداري.
- توانايي کنترل بيش از ۲۵۰ قطعه در هر Loop.
- قابليت ايجاد ۱۶ لوپ در هر پنل و ارتباط ۴۰۰۰ ماژول درهر پنل.
- صفحه نمايشگر جهت نمايش رويدادها.
- داراي حافظه جهت ثبت رويدادها.
- قابلیت اتصال به سيستم هاي BMS و PLC به صورت نرم افزاري و سخت افزاري و با استفاده از پروتكل هاي استاندارد ارتباطي نظير BACnet و Modbus.
روش های آدرس دهی در تجهیزات اعلام حریق آدرس پذیر
در این روش آدرس دهی نیازی به هیچ تجهیزاتی نیست به همین دلیل این روش بهترین و آسانترین روش برای آدرس دهی سیستمهای اعلام حریق محسوب می شود. در این روش با یک شماره سریال مشخص که در واقع نحوه آدرس دهی است و سازنده بر روی دستگاه در زمان تولید ذکر کرده است، میتوان رقمهای مورد نظر خود را به صورت دستی در سیستم وارد کرد. البته لازم به توضیح است این روش برای تمامی سیستمهای اعلام حریق جوابگو نیست.
در این روش آدرس دهی نیازی به هیچ تجهیزاتی نیست به همین دلیل این روش بهترین و آسانترین روش برای آدرس دهی سیستمهای اعلام حریق محسوب می شود. در این روش با یک شماره سریال مشخص که در واقع نحوه آدرس دهی است و سازنده بر روی دستگاه در زمان تولید ذکر کرده است، میتوان رقمهای مورد نظر خود را به صورت دستی در سیستم وارد کرد. البته لازم به توضیح است این روش برای تمامی سیستمهای اعلام حریق جوابگو نیست.
شما میتوانید تجهیزات سیستم را به یکدیگر متصل نمایید و پس از این که یک حلقه آدرس پذیر ایجاد شد، به صورت خودکار آدرس دهی بر روی تجهیزات را انجام دهید.
البته این روش نیز برای تمام سیستمها جوابگو نیست. در این روش نیز برای تغییر آدرس و یا آدرس دهی، به هیچ گونه تجهیزات اضافه ای نیاز نیست. در این روش به راحتی میتوان تجهیزات را از روی مرکز کنترل، آدرس دهی کرد. به این صورت که پس از اتصال تجهیزات و تشکیل یک حلقه آدرس پذیر، پنل به صورت خودکار اقدام به شناسایی و آدرس دهی میکند. این روش نیز مانند روش قبل به علت عدم پوشش دهی سایر برندها کاربرد وسیعی ندارد.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند (آنالوگ)
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند یا آنالوگ مشابه سیستم اعلام حریق آدرس پذیر معمولی است. با این تفاوت که به تجهیزات آنالوگ مجهز شده است و امکانات نرم افزاری بیشتری را در زمینه آزمون، نگهداری و بهره برداری سیستم اعلام حریق آدرس پذیر ارائه می کند.
عملکرد دتکتورها در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و سیستم اعلام حریق متعارف مشابه است. تفاوت این دو نوع سیستم در نحوه قرارگیری و فناوری استفاده شده در آنها است.
در سیستمهای اعلام حریق آدرس پذیر و معمولی دتکتورها همیشه فعال هستند و مانند یک کلید صفر و یک در دو وضعیت هشدار و عادی کار میکنند. اما در سیستم اعلام حریق هوشمند، آشکارسازها همیشه در حالت فعال قرار دارند. بدین ترتیب که سیگنالهای ارسالی تابلو کنترل مرکزی را دریافت کرده و به آنها جواب می دهند. این به آن مفهوم است که در این سیستم هیچ وضعیت هشدار و یا عدم هشداری وجود ندارد. در این سیستمها عملکرد دتکتورها بر اساس ریز پردازندهها است، که به صورت نرم افزاری با یکدیگر در ارتباط هستند. دتکتورها دادهها را به عنوان سیگنال ورودی در اختیار ریزپردازندههای تابلو کنترل مرکزی قرار میدهد.
آشکارسازها در اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند اغلب حسگر هستند یعنی وظیفه تشخیص ندارند ولی دائماً استانداردهای محیطی را اندازه گیری کرده و به تابلو کنترل مرکزی می فرستد. پنل مرکزی نیز با توجه به تنظیمات نرم افزاری تشخیص خواهد داد که وضعیت عادی است یا غیر عادی.
یکی از مزیتهای مناسب اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند تشخیص وضعیت هشدار از وضعیت خطر و جبران حساسیت آشکارسازها در مقابله با آلودگیهای محیطی است. نصب و راه اندازی اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند به شکل معمولی است و سیم بندی آن نیز مانند اعلام حریق آدرس پذیر به صورت حلقوی انجام میشود.
نمایندگی اعلام حریق آدرس پذیر
اهمیت سیستم اعلام حریق و ضروریت استفاده از آنها در مکان ها و ساختمان های تجاری ، مسکونی و اداری با توجه به موارد گفته شده کاملا مشخص شده است. در ایران برند های مختلف داخلی و خارجی در زمینه سیستم اعلام و اطفای حریق وجود دارد. برندهای سیستم اعلام حریق ایران با توجه به قیمت بسیار مناسب نسبت به هم نوعان خارجی و کیفیت بسیار خوب آنها بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
آتش ندا نمایندگی رسمی سیستم اعلام حریق سنس ، تله تک ، زیتکس، پونیپاس ، زتا
برای اطلاع از قیمت انواع سیستم اعلام حریق با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید