سیم کشی سیستم اعلام حریق |آشنایی با اصول سیم کشی
سیم کشی سیستم اعلام حریق
سالیانه در سراسر دنیا آتش سوزی های شدیدی رخ می دهد که خسارت جبران ناپذیر جانی و مالی زیادی را به بار می آورند که امکان دارد این واقعه در هر مکان و برای هر شخصی اتفاق بیفتد.
در ایران سالانه تعدادی افراد بر اثر آتش سوزی جان خود را از دست می دهند و یا اینکه نقص عضو می شوند و از طرف دیگر خسارات مالی زیادی را متحمل می شوند در حالی که نتایج بررسی های زیادی نشان داده است که بیشتر آتش سوزی ها قابل پیش بینی و پیشگیری هستند که این بررسی ها گاهی اوقات به بیش از ۸۰ درصد هم تاکید می کنند، در صورتی که در زمان مناسب بتوانیم آتش سوزی را پیش بینی کنیم و بسیاری از نکات ایمنی را به خوبی در نظر بگیریم به راحتی می توانیم از وقوع حوادث جبران ناپذیر جلوگیری کنیم.
یکی از این راه حل ها برای جلوگیری از خسارات جانی و مالی حاصل از آتش سوزی استفاده از سیستم اعلام حریق می باشد.
در چند دهه گذشته یکی از کارآمدترین و پر اهمیت ترین سیستم ها در اماکن، سیستم اعلام حریق است که امروزه به بخش لاینفک زندگی ها تبدیل شده است به گونه ای که در کمترین زمان موارد مشکوک به حریق را تشخیص می دهند و اعلام می کنند.
دسته بندی سیم های سیستم اعلام حریق
سیم های سیستم اعلام حریق دو دسته هستند، گروه اول کابل هایی هستند که بعد از مشخص شدن آتش سوزی از آن ها استفاده ای نمی شود همانند کابل های دتکتورها و شستی ها و گروه دیگر بعد از آشکار شدن آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرند و فعال می شوند همانند کابل منبع تغذیه، آژیرها و چراغ ها، برای محافظت از این کابل ها باید از لایه روپوش استفاده کرد و حتی در برخی از موارد که امکان دارد این کابل ها ساییده و یا توسط یک سری حشرات و جوندگان جویده شوند یکسری حفاظت های مکانیکی را روی این کابل ها در نظر می گیرند.
بستگی به نوع هدف، نوع استفاده و ساختار ساختمان ها سیستم های اعلام حریق متفاوتند و برای انتخاب این سیستم ها باید این موارد را در نظر گرفت.
اصول سیم کشی سیستم اعلام حریق
از مواردی که در سیم کشی سیستم اعلام حریق حائز اهمیت می باشد و باید در نظر گرفت، این است که در زمان سیم کشی، از کابل های با استاندارد بالا استفاده شود تا سیستم عملکرد صحیحی داشته باشد و در لحظات اولیه آتش سوزی را شناسایی و با آژیر زدن ساکنان آن محیط را از وقوع آتش سوزی آگاه کند.
نکته مهم در سیم کشی سیستم اعلام حریق جدا قرار دادن کابل های سیستم اعلام حریق از دیگر کابل های سیم کشی است.
بهتر است برا ی حفاظت بیشتر از سیم آژیر و چراغ های سیستم اعلام حریق، آن را به صورت توکار و زیر ۱۲ میلی متر گچ (دیوار گچ کاری) قرار داد.
قبل از شروع سیم کشی باید موقعیت قرارگیری سیستم در تمامی قسمت های اماکن و ساختمان مشخص و سیستم کابل کشی مطابق با نقشه از قبل تهیه شده باشد و بعد از اتمام کابل کشی باید شستی و دتکتورهای حرارتی و دود نصب شوند، تابلو کنترل مرکزی با توجه به محل تعیین شده در نقشه باید نصب شود و نکته قابل توجه دیگر این است که شخص نصب کننده در هنگام سیم کشی سیستم اعلام حریق باید تسلط کافی بر نقشه کشی را داشته باشد که مشکلی پیش نیاید.
در موقع سیم کشی نباید از مسیر آژیر و زون ها انشعاب گرفت. برای اطمینان از سالم بودن کابل ها باید از اهم متر استفاده کرد و به علت اهمیت بسیار زیاد این سیستم، نگهداری از آن امری بسیار ضروری است.
انواع سیستم اعلام حریق
سیستم اعلام حریق، اکثر آنها به دو دسته معمولی یا آدرس پذیر تقسیم می شوند. سیستم های اعلام حریق متداول یک فناوری ساده است، که امروزه از درصد زیادی از ساختمانهای تجاری محافظت می کند. قابلیت اطمینان و کم هزینه بودن، آنها را برای خواص اندازه متوسط تا کوچک ایده آل می کند. سیستم های اعلام حریق متداول با یک صفحه کنترل اعلام حریق مشخص می شوند، که اطلاعات کل سیستم را در خود نگه می دارد. تعدادی ردیاب یا وسایل شروع کننده مانند ردیاب دود، شعله یا گرما به این پانل متصل می شوند. علاوه بر این، کنترل پنل به دستگاه های اطلاع رسانی مانند زنگ هشدار، چراغ باران و شماره گیر اتوماتیک متصل می شود.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر (هوشمند)، به هر دستگاه آغاز کننده متصل مانند آشکارسازهای دود و حرارت یا سوئیچ های کشش آدرس منحصر به فردی اختصاص می دهند. از آنجا که یک تکنسین می تواند دستگاه های معیوب را جدا کند، این طراحی عیب یابی و سرویس دهی آسان به سیستم را ایجاد می کند. همچنین سیستمهای آدرس پذیر نسبت به سیستمهای معمول به کابل کشی کمتری احتیاج دارند زیرا همه دستگاهها را می توان روی یک حلقه کابل قرار داد که از داخل محل عبور می کند.
انواع سیم کشی اعلام حریق
در یک سیستم اعلام حریق متداول ، مدارهای موازی با ردیاب ها برای شناسایی آتش و کنترل آن استفاده می شود ، ساختمانها به مناطق مختلفی تقسیم می شوند و یک مدار اختصاصی هر منطقه را پوشش می دهد. در بیشتر موارد برای هر مدار از کابل سه هسته ای ۱٫۵ میلی متری با درجه حرارت استفاده می شود و برای استفاده بهینه از کابل ، بیشتر تولید کنندگان توصیه می کنند از کابل صفحه نمایش شده استفاده کنید.
در زیر انواع مختلف سیستم های اعلام حریق با سیم کشی و نمودار اتصال آورده شده است.
- هشدار دهنده اصلی آتش در خانه
- سیستم اعلام حریق متداول
- سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- سیستم اعلام حریق هوشمند
- سیستم اعلام حریق بی سیم
برای سیم کشی سیستم اعلام حریق به دو صورت عمل می کنیم که در هر صورت می توان کابل ۱٫۵ میلی متر مربعی را با روپوش و عایق استفاده کنیم. اما در مکان هایی که امکان خوردگی یا ضربه وجود دارد باید کابل ها را به همراه محافظ قرار داد.
سیم‌های آژیرها و چراغ های هشدار دهنده در سیستم اعلام حریق را می توان با استفاده از تو کار کردن آنها محافظت کرد.
دوصورت یا گروه برای استفاده از سیم ها و کابل ها وجود دارد.
صورت اول، کابل هایی که بعد از آتش سوزی استفاده نمی شوند یا مورد نیاز نیستند، مانند کابل های دتکتورها و شستی ها.
صورت دوم، کابلهای بعد از حریق استفاده می‌شوند، مانند کابل های منبع تغذیه و آژیرها یا چراغ ها.
🛒مشاهده انواع تجهیزات برای جلوگیری از آتش سوزی در محصولات فروشگاه آتش ندا🔥
مراحل اجرای سیم کشی اعلام حریق
انتخاب کابل هایی با کیفیت بالا بسیار مهم است، مخصوصاً وقتی صحبت از هشدارها و سیستم های ایمنی می شود.
حتی جزئیات کوچک و به ظاهر ناچیز ممکن است که در عملکرد سیستم اعلام حریق مشکل ایجاد کند.
برای داشتن آرامش بیشتر در خصوص آتش سوزی، تنها وجود یک سیستم اعلام حریق کافی نیست، بلکه چگونگی سیستم و سیم کشی آن نیز مهم است.
بعضی از مکان های تولید کننده کابل های سیستم اعلام حریق، در تولید کابل ها خلاقیت ایجاد میکنند و سعی بر تولید بهترین نوع آن دارند. شرکت نکسانس در تولید برخی از کابل های خود از هالوژن استفاده نمیکند، و همین مزایای بسیاری را دارد.
مراحل زیر برای سیم کشی سیستم اعلام حریق می باشند.
یک امپدانس حلقه خطای زمین باید در دورترین نقطه هر مدار آزمایش شود. هر آشکار ساز یا دتکتور حلقه داخلی و خارجی دارد و عیب آشکارساز از طریق مدار کنترل می شود. به منظور نظارت بر خطای ردیاب، اتصال بین دو ترمینال در ردیاب از طریق دیود انجام می شود، که در انتهای خط مقاومت یا خط خازنی برای نظارت بر مدار نصب شده است.
به غیر از مدار آشکارساز، مدارهای دیگری مانند مدار صداگیر، مدار خروجی، ورودی کمکی، خروجی کمکی، ورودی خطا، خروجی خطا و غیره خواهید داشت. کابل تقویت کننده باید برای مدار اصلی و مدار خروجی استفاده شود. سوئیچ ایزولاتور اصلی باید برای جداسازی برق اصلی استفاده شود و فقط توسط افراد مجاز انجام شود.
نقشه سیستم اعلام حریق ساختمان
سیستم اعلام حریق ساختمان، دستگاه شناسایی کننده گرما یا آتشی است که از طریق سیم کشی در خانه‌ها قادر به فعالیت و تشخیص آتش است. سیستمهای اعلام حریق انواع مختلفی دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
📛 سیستم اعلام حریق ساده
در این سیستم دتکتور دود و گرما از طریق اتصال سیم به زمین و اتصال سیمی دیگر به هشدار دهنده فعالیت خود را انجام می‌دهند.
📛 سیستم اعلام حریق مرسوم
در این سیستم دتکتور و هشداردهنده‌ها از طریق سیم‌ها به پنل کنترل متصل می‌شوند.
📛 سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
در این سیستم دتکتور و زنگ‌های خطر به شکل سیستم حلقه‌ای به پنل کنترل متصل شده‌اند و آدرس هر دستگاه مکان آن را مشخص میکند. اگر در اتصال کوتاه خطایی رخ دهد فقط قسمت خاصی از دستگاه درگیر میشود و قسمت‌های دیگر مدار به وسیله ماژول کارشان را انجام خواهند داد. این سیستم بهتر از سیستم مرسوم می‌تواند مکان را تشخیص دهد اما نسبت به سیستم مرسوم گران‌تر است.
📛 سیستم اعلام حریق هوشمند
در این سیستم هر دستگاه محیط اطراف خود را اسکن میکند و در صورت ایجاد خطا، آتش یا پاک‌سازی دتکتورها می‌تواند با پنل کنترل ارتباط برقرار کند. هدف استفاده از سیستم اعلام حریق هوشمند این است که از ایجاد هشدار‌های نادرست جلوگیری کند.
📛 سیستم اعلام حریق وایرلس
سیستم وایرلس به این معنا نیست که سیم و کابلی در این سیستم به کار نرفته باشد بلکه بدین منظور است که دتکتور و دستگاه‌های مربوطه از راه دور و به شکل ارتباطات رادیویی به پنل کنترل سیستم اعلام حریق اتصال دارند. سیستم اعلام حریق وایرلس هزینه‌های بالایی دارد و می‌تواند به مدت طولانی و بدون خاموش شدن اتصال داشته باشد لذا مقرون به صرفه است ولی نگهداری از آن سخت است و تعویض باتری‌های آن هزینه بر میباشد.
کابل کشی سیستم اعلام حریق
سیستم اعلام حریق بیشتر در موسسات ، مدارس و اماکن پر تردد وجود دارد. این سیستم باید به گونه ای عمل کند که، آتش سوزی را در کمترین زمان ممکن تشخیص دهد و به اطلاع عموم برساند.
این سیستم باید در تمامی قسمت های مکان مورد نظر نصب شود، به گونه ای که سنسور های آن کمترین فاصله را نسبت به هم داشته باشند، تا دود را آسان تر احساس کنند.
اگر به سیستم اعلام حریق یک مدرسه دقت کرده باشید، سنسور های این سیستم بر روی سقف ها و در طول راه‌رو ها و همچنین در داخل کلاس ها نصب میباشد. این سنسور ها به محض احساس دود پیغامی را به بخش اصلی که مغز سیستم در آنجا قرار دارد میفرستند، سپس مرکز سیستم توسط بلندگو هایی که دارد شروع به آژیر کشیدن میکنند.
باید در نظر داشته باشیم که آتش با گر گرفتن به سمت بالا حرکت میکند، و همین امر باعث میشود تمامی ساختمان آسیب ببیند. بنابراین سیم کشی سیستم اعلام حریق باید به گونه ای باشد که حداقل توسط شعله های اولیه سوخته نشود، و هشدار های خود را چند دقیقه اعلام کند.
نحوه لوله گذاری و انجام اتصالات دقیق باید توسط متخصصین انجام شود.
کابلهای مورد استفاده برای سیستم اعلام حریق با کابلهای مورد استفاده برای سایر خدمات متفاوت است. کابل های اعلام حریق به گونه ای طراحی شده اند که در شرایط آتش سوزی کار می کنند و در صورت تحمل درجه حرارت بالا به آنها خراب نمی شوند. این کابل ها انرژی و داده ها را به صدا های زنگ خطر و نشانه های قابل مشاهده آتش در حین آتش سوزی منتقل می کنند تا اطمینان حاصل شود که مردم در تمام مناطق ساختمان می توانند با خیال راحت تخلیه شوند.
SANS 10139 بخش ۸٫۱۹ توصیه هایی در مورد انتخاب کابل دارد. این استاندارد با توجه به نوع ساختمان و سیستم اعلام حریق نصب شده، توصیه هایی برای دو سطح مقاومت برای آتش در برابر سیستم های کابل مقاوم ارائه می کند که اصطلاحاً “استاندارد” و “پیشرفته” نامیده می شوند:
- استفاده از کابل هایی با مقاومت در برابر آتش “استاندارد” برای استفاده عمومی توصیه می شود.
- استفاده از کابل هایی با مقاومت در برابر آتش “پیشرفته” برای سیستمها، به ویژه انواع ساختمانها، که در حین آتش سوزی ممکن است که لازم باشد تا کابل ها به درستی کار کنند، برای دوره‌هایی بیش از حد معمول و برای تخلیه تک فاز ساختمان، توصیه می شود.
