فاصله استاندارد اسپرینکلر

در چند سال گذشته به دلیل خسارت‌هایی که آتش سوزی در مناطق بسته به وجود آورده است، ابزار‌های زیادی برای اطفاء حریق ساخته و عرضه شده است. سیستم اطفاء حریق در داخل ساختمان‌ها بسته به نوع و شدت آتش‌سوزی می‌تواند تا ۹۰ درصد باعث کاهش خسارت شود. این سیستم اجزای مختلفی دارد که بیرونی ترین جزء آن اسپرینکلر است. اسپرینکلرها بنابر نوع ساختارشان قابل نصب روی دیوار و زیر سقف هستند. تعیین فاصله استاندارد اسپرینکلر نقش زیادی در کارآیی این وسیله دارد. به طوری که اگر اسپرینکلر در مکان نامناسبی نصب شود، علاوه بر ناتوانی در خاموش کردن آتش، ممکن است خسارت‌های دیگری را به بار آورد. تعیین فاصله استاندارد اسپرینکلر طبق قوانین بین المللی و طی محاسبات مخصوصی انجام شده است. البته اسپرینکلر انواع مختلفی دارد که هرکدام بنا بر مکانی که قرار است در آن‌جا نصب شوند و شدت خطر آن مکان انتخاب می‌شوند. فاصله اسپرینکلرها نسبت به هم نیز بر اساس متراژ محیط و مواد اشتعال زا در آن جا تعیین می‌شود. تمامی تجهیزات به کار رفته در نصب و اجرای اسپرینکلرها باید از استاندارد‌های جهانی پیروی کنند.

◀ آشنایی با سیستم اعلام حریق سنس و لیست قیمت بروز محصولات آن ▶

فاصله اسپرینکلر از سقف

سیستم اطفاء حریق از یک منبع آب، لوله کشی آب و اسپرینکلر تشکیل شده است. گاهی اوقات نیاز تست که اسپرینکلر در زیر سقف نصب شود تا پس از باز شدن دریچه یا دفلکتور تمام قسمت‌های زیرین آب‌پاشی شود. فاصله استاندارد اسپرینکلر از سقف طبق نوع سقف، وجود المان‌هایی مانند درب یا پنجره، در زیر سقف و نور‌گیر محاسبه می‌شود‌. شاید عده‌ای تصور کنند که تعیین فاصله اسپرینکلر از سقف چه اهمیتی دارد؟ در پاسخ به این سوال باید با نحوه‌ی عملکرد اسپرینکلر آشنا شوید. هنگامی‌که آتش سوزی اتفاق می افتد گرمای حاصل از آتش، در قسمت‌های زیرین سقف بیشتر احساس می‌شود.

فاصله استاندارد اسپرینکلر از سقف و محل قرار گیری آن باید به گونه ای تعیین شود که در همان ابتدای آتش سوزی، سنسور داخلی اسپرینکلر دمای بالا را حس کرده و عملیات اطفاء را آغاز کند. این سنسورها هنگامی که دمای ۷۰ درجه را احساس کنند، باعث شکسته شدن حبابی آغشته به الکل شده و دریچه جلویی یا دفلکتور باز می‌شود. بنابراین فاصله استاندارد اسپرینکلر بین ۱ تا ۱۲ اینچ از سقف‌های صاف و بدون مسدود کننده است. چنانچه سقف در بعضی نقاط دارای اختلاف ارتفاع باشد، اسپرینکلر باید نهایتا در فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متری از سقف نصب شود. در سقف‌هایی که درب ورودی زیر آن‌ها قرار دارد، چنانچه فاصله بالاترین قسمت درب از سقف بیشتر از ۲۰ سانتی‌‌متر باشد، مشکلی در نصب اسپرینکلر وجود ندارد.

در سقف‌هایی که احتمال وجود المان‌های گرمایشی مانند بخاری یا اجاق گاز در زیر آن‌ها قرار دارد باید از اسپرینکلر دمای متوسط استفاده شود. همچنین فاصله استاندارد اسپرینکلر از المان‌های گرمایشی باید بیشتر از ۷۵ تا ۱۰۰ سانتی متر باشد.

فاصله استاندارد اسپرینکلرها در سقف از یکدیگر نیز بسیار اهمیت دارد. این فاصله برای مناطق مختلف، متفاوت است. به طور مثال در اتاق‌های معمولی که فاقد مواد اشتعال‌زا هستند برای هر ۸ متر مربع یک اسپرینکلر کافی است. اما در آشپزخانه‌ها یا قسمت‌هایی از صنایع که حجم مواد اشتعال زا بیشتر است این فاصله کمتر و البته نوع اسپرینکلر نیز ممکن است متفاوت باشد.

◀ آشنایی با سیستم اعلام حریق زیتکس + لیست قیمت ▶

فاصله اسپرینکلر از دیوار

در بعضی مکان‌ها که امکان نصب اسپرینکلر در سقف وجود ندارد، آن را روی دیوار‌ها نصب می‌کنند. فاصله استاندارد اسپرینکلر از دیوار‌ها نباید کمتر از ۴ اینچ باشد. این فاصله باید به صورت عمودی از دیوار تعیین شود. فاصله اسپرینکلر از دیوار به این خاطر اهمیت دارد که در هنگام آتش سوزی گرمای ایجاد شده به سمت بالا رفته و به دلیل وجود هوای ساکن در فاصله بین دیوار تا ۴ اینچ بعد از آن، این گرما به آن قسمت‌ها دیرتر نفوذ می‌کند. اگر اسپرینکلر در فاصله کمتر از ۴ اینچ نصب شود، ممکن است زمان زیادی بعد از شروع آتش سوزی عملیات آب‌پاشی را شروع کند. البته انواعی از اسپرینکلرها وجود دارند که به صورت مخفی در دیوار تعبیه شده اند. نصب در فاصله استاندارد اسپرینکلر برای این مدل‌ها صدق نمی‌کند. رعایت فاصله استاندارد اسپرینکلر از دیوار باعث می‌شود که عملیات اطفاء حریق هرچه سریع‌تر شروع شده و از بروز خسارت‌های مالی و جانی تا حد ممکن جلوگیری شود.

تعیین فاصله استاندارد اسپرینکلر، نوع اسپرینکلر و تعداد آن‌ها در یک متراژ مشخص توسط NFPA 13 که یک مجمعی برای تعیین استانداردهای مربوط به ابزارهای اطفاء حریق است انجام می‌شود. طبق این استاندارد، برای مناطق با خطر کم فاصله‌ استاندارد اسپرینکلر روی دو دیوار روبروی هم باید بین ۶/۱ تا ۷/۳۲ متر باشد. همچنین اسپرینکلرهای دیواری که زیر سقف‌های شیب دار نصب می‌شوند باید در مایین‌ترین نقطه شیب قرار داده شوند. این موصوع باعث می‌شود تا هنگام آب‌پاشی شیب سقف مانع رسیدن آب به اطراف نشود. این اسپرینکلرها باید بتوانند حداقل فشار آب را تا psi ۱۷۵ برای انواع سقفی و psi ۱۵۰ برای مدل‌های دیواری تحمل کنند‌.

آشنایی با انواع کپسول آتش نشانی

نکات حائز اهمیت در هنگام نصب اسپرینکلر

زمان نصب اسپرینکلرها باید از سالم بودن تمامی اجزای آن اطمینان پیدا کنید. همچنین اگر اسپرینکلر بنابه دلایلی از لوله کشی جدا شد، دیگر قابل استفاده نیست و باید از یک اسپرینکلر نو کمک بگیرید. فاصله استاندارد اسپرینکلر از دیواری که قرار است نصب شود باید با دقت بالایی انجام شود. علاوه بر رعایت فاصله اسپرینکلر از محل نصب، نحوه قرار گیری آن‌ها نیز اهمیت دارد. به طور مثال در پارکینگ‌ها در بالای هر خودرو، محل ورود و خروج و قسمتی که به راه پله وصل می‌شود باید از اسپرینکلر استفاده کرد. زمانی اسپرینکلرها نقش خود را به درستی ایفا می‌کنند که در مکانی درست و طبق استاندارد جهانی نصب شده باشند.